Toksyna botulinowa, nazywana popularnie ‘botoksem’, to rodzaj substancji produkowanej przez bakterie Clostridium botulinum. Efektem jej działania jest blokowanie przekazywania sygnałów pomiędzy nerwami a mięśniami, co powoduje czasowy paraliż mięśni.

RYS HISTORYCZNY

Botoks został po raz pierwszy zastosowany w medycynie w latach 70. XX wieku do leczenia kurczu mięśni twarzy, tzw. tików nerwowych. Doktor Alan Scott (okulista z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco) zauważył, że wstrzyknięcie toksyny botulinowej do mięśni twarzy może pomóc złagodzić skurcze i zmniejszyć ich nasilenie. Wkrótce potem botoks zaczął być stosowany w leczeniu innych zaburzeń mięśniowych, takich jak dystonia szyjna czy spastyczność mięśni.

ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE

W latach 90. XX wieku botoks zyskał szeroką popularność jako środek do redukcji zmarszczek. Od tego czasu stał się jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów w medycynie estetycznej. Obecnie toksyna botulinowa jest stosowana w wielu dziedzinach medycyny, zarówno w celach kosmetycznych, jak i terapeutycznych. Poza redukcją zmarszczek może być stosowany w celu zmniejszenia nadmiernej potliwości (zwłaszcza pod pachami, na dłoniach lub stopach), w zapobieganiu bólom głowy związanym z migreną, pomaga łagodzić kurcz mięśni szyi w dystonii szyjnej. Jest skuteczny w leczeniu bruksizmu i przerostu mięśni żwaczy. Botoks ma także zastosowanie w terapii niektórych chorób okulistycznych, takich jak zez lub kurcz powiek.

SPOSÓB PODANIA

Toksyna botulinowa jest podawana w postaci precyzyjnych iniekcji odpowiednich dawek preparatu bezpośrednio do mięśni zatrzymując powstawanie i pogłębianie się zmarszczek, a efekty jej działania utrzymują się zwykle przez kilka miesięcy. Z uwagi na możliwość wystąpienia działań niepożądanych, w tym osłabienia mięśni, opadnięcia powieki, podrażnienia skóry lub reakcji alergicznych, zabiegi z wykorzystaniem toksyny botulinowej powinien wykonywać lekarz z odpowiednim doświadczeniem i kwalifikacjami.

Opracowała: dr Magdalena Turczynowska - specjalista okulistyki, lekarz wykonujący zabiegi medycyny estetycznej na podstawie odbytych studiów podyplomowych i szkoleń doskonalących w tej dziedzinie.