Uwypuklanie się rogówki w centralnej i okołocentralnej części przy jednoczesnym ścienianiu rogówki świadczyć może o stożku rogówki. Nazwa schorzenia pochodzi od wyglądu jaki przybiera rogówka w trakcie rozwoju choroby. Stożek rogówki to schorzenie dotykające najczęściej osób w wieku dojrzewania, choroba postępuje i może rozwijać się aż do czwartej dekady życia, szacuje się że około 80000 osób w Polsce zmaga się z tym schorzeniem. Jak wskazują badania, wczesne wykrycie choroby i rozpoczęcie leczenia, pozwala na zahamowanie progresji stożka rogówki oraz zapobiega nadmiernej utracie ostrości widzenia.
CZYM JEST STOŻEK ROGÓWKI?
Rogówka to zewnętrzna, przeźroczysta część oka, umiejscowiona przed tęczówką. Jako element układu optycznego odpowiada za załamywanie i skupienie promieni światła, dzięki czemu możliwe jest wyraźne widzenie. Rogówkę pod kątem wyglądu porównać można do wycinka kuli, o gładkiej, błyszczącej powierzchni. Niestety przez wzgląd na dużą wrażliwość, rogówka narażona jest na wiele chorób, m.in. stożek rogówki.
Stożek rogówki to choroba gałki ocznej zaliczana do grupy chorób rozstrzeniwowych (niezapalnych ekstazji rogówki). Stożek wpływa na zmniejszenie grubości rogówki oraz na zwiększenie krzywizny na jej powierzchni. W wyniku zniekształcenia, rogówka w niewłaściwy sposób załamuje i skupia promienie słoneczne- prowadzi to do niewyraźnego widzenia. W wyniku stożka rogówki dochodzi nie tylko do pogorszenia widzenia, ale również: pogłębiania astygmatyzmu oraz wzrostu krótkowzroczności.
Najczęściej schorzenie dotyka jednocześnie obojga oczu, jednak zauważalne są pewne różnice pod względem rozwoju choroby. Niekiedy postęp stożka rogówki na jednym oku jest znacznie szybszy niż na drugim.
PRZYCZYNY STOŻKA ROGÓWKI:
Mimo ogromnego postępu medycyny i jej poszczególnych dziedzin, m.in. okulistyki, nie można wskazać jednoznacznych przyczyn stożka rogówki. Za rozwój choroby odpowiadać może wiele czynników, są nimi:
Uwarunkowania genetyczne,
Czynniki zewnętrzne (niewłaściwe dopasowana soczewka kontaktowa),
Czynniki mechaniczne (pocieranie oczu, uciskanie),
Choroby o podłożu genetycznym (np. zespół Downa, zespół Ehlersa i Danlosa, zespół Marfana, a także wrodzona ślepota Lebera),
Alergiczne choroby oczu oraz atopowe zapalenie skóry powiek (stany zapalne podrażniają okolice oka, przez co wpływają na nadmierne pocieranie i dotykanie tej okolicy).
OBJAWY- STOŻEK ROGÓWKI:
Diagnoza stożka rogówki, często wiąże się z licznymi badaniami, gdyż choroba w fazie rozwoju przypominać może wiele innych schorzeń. Pojawiające się problemy z widzeniem, niekoniecznie świadczyć muszą od rozwoju schorzenia jakim jest stożek rogówki.
Pierwszym objawem jaki zaobserwować można podczas rozwoju choroby jest swędzenie i podrażnienie w okolicy oczu. Wraz z czasem, pojawić mogą się inne objawy, m.in.:
Silne łzawienie oczu,
Nadwrażliwość na światło,
Podwójne widzenie,
Zniekształcenie obrazu,
Efekt „halo” (pojawianie się punktów świetlnych, poświaty przy patrzeniu na źródła światła).
Stożek rogówki jest chorobą postępującą, wraz z jej rozwojem stopniowo pogarsza się jakość widzenia, co zmusza pacjentów do noszenia okularów. Brak wyraźnego widzenia, wiąże się z doborem odpowiedniej korekcji okularowej lub soczewkowej, jednak u pacjentów ze stożkiem rogówki jest to niezwykle trudne i wymaga regularności, gdyż zmiana korekcji może być konieczna niezwykle często.
DIAGNOSTYKA STOŻKA ROGÓWKI
Pierwsze objawy, które mogą świadczyć o stożku rogówki (pogorszenie widzenia, swędzenie i podrażnienie oczu) powinny być sygnałem do odbycia konsultacji okulistycznej. Badania pokazują, że im wcześniej zostanie wykryta choroba, tym efekty leczenia są bardziej zadowalające.
Kluczowym elementem diagnozy jest wywiad z lekarzem, dzięki któremu pacjent może nie tylko zasygnalizować objawy z jakimi się boryka, ale również przedstawić historię choroby, zarówno swoją, jak i swoich najbliższych (stożek rogówki, bywa dziedziczny).
Diagnoza stożka rogówki jest wieloetapowa, zaczyna się najczęściej od oceny ostrości widzenia do dali, oceny rogówki w lampie szczelinowej oraz topografii rogówki. Za pośrednictwem keratometru wykonywane jest szczegółowe badanie rogówki, konieczne może być również wykonywanie retinoskopii.
Badanie keratometrem: badanie za pomocą keratometru pozwala na określenie krzywizny rogówki. Podczas badania urządzenie wyświetla skoncentrowane pierścienie światła, która w wyniku odbicia od rogówki, określają jej krzywiznę oraz dostarczają informacji na temat jej nieregularności.
Retinoskopia: retinoskop jest urządzeniem emitującym źródło światła tuż przed okiem pacjenta. W wyniku odbicia światła od siatkówki pojawiają się odblaski, podczas badania sprawdzany jest stopień przemieszczania się odblasków. U pacjentów ze stożkiem rogówki, w trakcie badania widoczne są przybliżające się i oddalające się promienie świetlne (przypominające nożyczki).
Badanie rogówki w lampie szczelinowej: badanie w lampie szczelinowej jest jednym z najbardziej podstawowych badań, które wykonywane jest u pacjentów z podejrzeniem stożka rogówki. Badanie pozwala na wykrycie pierścieni Kaysera- Fleischera, które występują u znaczniej części chorych. Pierścienie Kaysera-Fleischera otaczają podstawę stożka rogówki, są one zbudowane ze złogów żelaza i nabłonka i przybierają najczęściej kolor brązowo-żółto-zielony. Podczas badania, zaobserwować można również inne objawy wskazujące na występowanie choroby, takie jak: linię Vogta (rozstępy powstałe na skutek ścienienia i rozciągnięcia rogówki), uwypuklenia w kształcę litery V (objaw Meusona) - widoczne na dolnej powiece podczas patrzenia w dół.
Topografia rogówki: topograf pozwala na rzutowanie na rogówkę mapy świetlnej, która uwidacznia wszelkie zmiany, zaburzenia i blizny. Zauważalny podczas badania spadek krzywizny (poniżej osi optycznej) świadczy o stożkowatości rogówki. Jest to jedna z bardziej dokładnych metod diagnozowania stożka rogówki, pozwalająca na wykrycie choroby we wczesnym stadium. Regularnie wykonywane badanie pozwala na monitorowanie progresji choroby i wdrażanie adekwatnego do stopnia zaawansowania leczenia.
CZY STOŻEK ROGÓWKI MOŻNA WYLECZYĆ?
Stożek rogówki, bywa chorobą o bardzo szybkim postępie, dlatego kluczowym działaniem jest jak najszybsze jej wykrycie. U pacjentów, którzy zdiagnozowani zostali we wczesnym stadium choroby, dzięki odpowiedniej terapii, udało się zahamować progresję stożka rogówki i utrzymać go w stanie niezagrażającym zdrowiu pacjenta. Niestety powstałe na skutek stożka rogówki uszkodzenia, są trwałe (nie ulegają samoistnemu wycofaniu, regres choroby możliwy jest jedynie w wyniku leczenia operacyjnego).
LECZENIE- STOŻEK ROGÓWKI:
Leczenie stożka rogówki odbywa się na dwóch płaszczyznach: zachowawczo i operacyjnie.
Leczenie zachowawcze polega na redukcji czynników mogących wpływać na powstawanie i rozwój choroby. U osób z astygmatyzmem (który może wpływać na powstawanie stożka rogówki) wskazana jest korekcja okularowa, która zapobiega pogłębianiu się wady. Zastosowane mogą zostać również soczewki kontaktowe, jednak należy pamiętać, aby były one odpowiednio dobrane zarówno pod kątem mocy jak i krzywizny.
Soczewki kontaktowe to rozwiązanie, która sprawdza się również u pacjentów, u których nastąpiła znaczna zmiana krzywizny rogówki. W ramach leczenia zachowawczego zwykłe soczewki kontaktowe mogą okazać się nieodpowiednie, zaleca się wtedy dobór soczewek twardych (gazoprzepusczalnych). Soczewka twarda pozawala na wypełnienie pustych przestrzeni powstałych na skutek zmiany krzywizny. Za pomocą płynu łzowego wypełniane są nierówności pomiędzy nierówną powierzchnią rogówki, a gładką powierzchnią zewnętrzną soczewki. W rezultacie uzyskać można regularna powierzchnię refrakcyjna, która zapewnia wyraźne widzenie. U pacjentów w zaawansowanym stopniu choroby, zastosowane mogą zostać soczewki twardówkowe, pokrywające znaczną część oka (zapewniają większą stabilność i wyrównują powierzchnię gałki ocznej).
Leczenie operacyjne to znacznie bardziej złożona procedura, która umożliwia zahamowanie choroby, a nawet redukcję dotychczas występujących objawów. Operacyjne leczenie stożka rogówki, podzielić można na cztery metody:
Przeszczep rogówki,
Wszczepienie pierścieni rogówkowych,
Keratotomia radialna,
Sieciowanie włókien kolagenowych rogówki.
Przeszczep rogówki, wykonywany jest u pacjentów, u których leczenie zachowawcze nie przynosi efektów. Stale postępujące pocienianie rogówki, stanowi zagrożenie dla zdrowia i może skutkować utratą widzenia. Przez wzgląd, że rogówka nie jest tkanką ukrwioną, przeszczep nie wymaga próby krzyżowej krwi.
Przeszczep pierścieni rogówkowych, jest metodą pozwalającą na spłaszczenie wierzchołka stożka, nadając mu tym samym kształt bardziej owalny, zbliżony do kształtu u osoby zdrowej. Podczas zabiegu, wykonywane jest niewielkie nacięcie w kąciku rogówki, a następnie w miejsce to wszczepiane są cienkie implanty o łukowatym kształcie. Implanty po wszczepieniu tworzą pierścienie, które wywierają nacisk na rogówkę, zmieniając jej kształt.
Keratotomia radialna, to metoda chirurgiczna pozwalająca na tworzenie kontrolowanej tkanki bliznowatej, w przypadku stożka rogówki, nacięcie wykonuje się jedynie w jednej części oka. W wyniku nacięcia na powierzchni rogówki powstaje blizna, która umożliwia zmianę jej typologii.
Sieciowanie włókien kolagenowych rogówki, inaczej Cross-linking. Metoda ta, polega na utworzeniu nowych połączeń kolagenowych, nazywanych wiązaniami krzyżowymi. Zabieg składa się z kilku kluczowych działań: Na rogówkę, z której wcześniej został zdjęty nabłonek, podawane są krople z ryboflawiny, a następnie w celu aktywowania ich działania, obszar zabiegu naświetlany jest promieniami UVA. Zwiększenie sieciowania sprawia, że powierzchnia rogówki staje się bardziej wytrzymała i odporna na czynniki zewnętrzne. W wyniku cross-linkingu możliwe jest spowolnienie postępu stożka rogówki, a niekiedy nawet całkowite zatrzymanie progresu choroby. W niektórych przypadkach, zabieg sieciowania włókien kolagenowych, może przyczynić się do regresji choroby.
NADZÓR MERYTORYCZNY - SPECJALIŚCI ZESPOŁU ROGÓWKOWEGO OPTIMA MEDICAL:
Comments