Wielu pacjentów zgłasza się do gabinetu okulistycznego z problemami dotyczącymi powiek. Są to zazwyczaj stany zapalne, które powodują swędzenie, podrażnienie oraz zaczerwienienie. Zarówno leczenie jak i zapobieganie stanom zapalnym powiek opiera się na odpowiedniej higienie brzegów powiek.

CZY OCZYSZCZANIE BRZEGÓW POWIEK JEST POTRZEBNE?

Powieki odpowiadają za wiele procesów oraz odgrywają bardzo istotna rolę w prawidłowym funkcjonowaniu oka. Higiena brzegów powiek i regularne ich oczyszczanie może zapobiec powstaniu stanu zapalnego, a także wielu schorzeń ja: zespół suchego oka.

Znajdujące się w wewnętrznej części oka gruczoły Meiboma odpowiadają za produkcję jednej ze składowych filmu łzowego- warstwy lipidowej. Po lekkim odwróceni dolnej bądź górnej powieki zauważyć można jaśniejsze linie przebiegające w kąciku oka – są to gruczoły Meiboma (gruczoły łojowe). Warstwa lipidowa stanowi zewnętrzną ochronę gałki ocznej, zapobiegając urazom oraz zanieczyszczeniu oka. Nieprawidłowa lub niewystarczająca produkcja warstwy lipidowej skutkować może niewłaściwym składem filmu łzowego, w wyniku czego na powierzchni oka odczuwalny może być dyskomfort i uczucie wysuszenia.

Poza nią na powierzchni oka znajduje się także warstwa wodna oraz mucynowa. Zaburzenia którejkolwiek z warstw może prowadzić do przesuszania się powierzchni oka (ZSO). Warstwa lipidowa, czyli wydzielina powstała na skutek produkcji gruczołów Meiboma zapobiega nadmiernemu parowaniu wody z powierzchni oka. Zatkane ujścia gruczołów Meiboma prowadzić mogą do stanów zapalnych charakteryzujących się dużym dyskomfortem, pieczeniem, swędzeniem i zaczerwienieniem. W wyniku niedrożności gruczołów Meiboma dojść może do rozwoju gradówki. Jest to tkliwa zmiana w postaci guzka umiejscowiona na powiece.

Brak odpowiedniej higieny brzegów powiek, może prowadzić również do rozwoju roztoczy takich jak nużeniec. W wyniku kontaktu z osobą zakażoną lub przedmiotem który miał bezpośredni kontakt z taką osobą, może dojść do zakażenia nużeńcem. Jest to uciążliwe schorzenie, wymagające długotrwałego leczenia antybiotykami.

Kolejnym schorzeniem rozwijającym się w wyniku nieprawidłowej higieny powiek jest jęczmień. Najczęstszą przyczyną powstania jęczmienia jest zakażenie gronkowcem- do zakażenia może dojść w wyniku kontaktu z osobą chorą lub używania przedmiotów np. tuszu do rzęs na którego powierzchni znajdowały się aktywne komórki gronkowca. Jęczmień jest typem infekcji o bolesnym i dokuczliwym przebiegu.

JAK DBAĆ O HIGIENĘ BRZEGÓW POWIEK?

Kluczowym działaniem w dbaniu o higienę brzegów powiek jest dokładne mycie rąk przed bezpośrednim kontaktem z powierzchnią powieki, a także unikanie używania kosmetyków (tuszu do rzęs) czy produktów higienicznych (płatków kosmetycznych) innych osób. Aby zapobiegać stanom zapalnym powiek należy pamiętać o kilku ważnych krokach:

Ogrzewanie- ogrzewanie pomaga nie tylko w zrelaksowaniu oka, wpływa również na utrzymanie drożności gruczołów. Dzięki stosowaniu opasek lub kompresów do ogrzewania na sucho w okolicy gruczołów Meiboma zapobiec można ich czapkowaniu (zatykaniu). W wyniku kontaktu z ciepłem, zawartość gruczołów Meiboma rozpuszcza się i z łatwością przedostaje się do ujść gruczołów.

Oczyszczanie- oczyszczanie brzegów powiek jest łatwym i szybkim działaniem, które przynosi wiele korzyści. Za pomocą specjalistycznych chusteczek lub nasączonego w ciepłej wodzie (przegotowanej, jednak nie gorącej) gazika lub płatka kosmetycznego należy przemywać brzegi powiek. Do precyzyjniejszej higieny użyć można również patyczków kosmetycznych. Oczyszczanie powieki należy rozpocząć od zewnątrz do wewnątrz (w kierunku nosa). Dolną powiekę oczyszczamy od dołu do góry. Górną powiekę oczyszczamy od góry do dołu.

Podczas higieny należy regularnie wymieniać chusteczki/płatki kosmetyczne/gaziki.

JAK MASOWAĆ POWIEKI?

Masaż powiek, pomaga w utrzymaniu drożności gruczołów. Masaż powinien wykonywany być wcześniej oczyszczonymi dłońmi. W trakcie masowania powieki nie powinno się masować jednak powierzchni oka. Rogówka jest elastyczną powierzchnią, dlatego nie powinna być masowana.

W trakcie masażu powiek należy pamiętać:

• Masując górną powiekę należy zamknąć oko i spojrzeć w kierunku nosa bądź skroni (wtedy rogówka nie będzie masowana),

• Masując powiekę od skroni, należy zamknięte oko skierować w kierunku nosa i odwrotnie.

Podczas wizyty okulistycznej, specjalista instruuje pacjentów w jaki sposób postępować i jakie działania podejmować w ramach dbanie o higienę powiek.