Gadówka

Gradówka to stan zapalny powstały w wyniku zatkania ujść gruczołów Meiboma, które odpowiadają za produkcję lipidowej warstwy filmu łzowego. Film ten nawilża powierzchnię oka, chroniąc je przed nadmiernym parowaniem. Gdy dochodzi do zablokowania gruczołów, pojawia się stan zapalny, który może objawiać się swędzeniem, pieczeniem i zaczerwienieniem. Dodatkowo gradówka bywa powiązana z infekcją bakteryjną wywołaną przez gronkowca, który przenosi się głównie przez kontakt z zakażonymi osobami lub przedmiotami.

Nieprawidłowe nawilżenie oka może wynikać z zaburzeń mrugania, co również sprzyja rozwojowi gradówki – osłabia naturalną ochronę oka przed drobnoustrojami. W wyniku tego pojawiają się suchość, swędzenie oraz odruchowe pocieranie powiek, które zwiększa ryzyko wniknięcia bakterii do gruczołów. Gradówka często występuje u osób z łojotokowym zapaleniem skóry lub trądzikiem różowatym, gdyż schorzenia te przyczyniają się do zatykania gruczołów Meiboma.

Objawy gradówki

Pierwszym sygnałem rozwijającej się gradówki jest niebolesne zgrubienie na powiece, które może przybrać odcień skóry lub być białe. Czasem jednak stan zapalny postępuje szybciej, prowadząc do zaczerwienienia, obrzęku i niekiedy dolegliwości bólowych. Możliwe jest też uczucie zamglenia widzenia, ponieważ zablokowane gruczoły nie dostarczają lipidów niezbędnych do odpowiedniego funkcjonowania filmu łzowego. Jeśli objawy nie ustępują w ciągu dwóch tygodni, wskazana jest konsultacja okulistyczna.

Leczenie zachowawcze

Rozpoznanie gradówki opiera się na szczegółowym wywiadzie oraz badaniu okulistycznym przy użyciu lampy szczelinowej. Okulista ocenia stan powieki, spojówki oraz otaczających tkanek oczodołu, zwracając uwagę na obrzęk, zaczerwienienie i obecność guzka. Czasami zmiana jest niewidoczna gołym okiem, dlatego lekarz stara się wyczuć ją dotykiem, szukając również oznak trądziku różowatego. Jeżeli pacjent ma podwyższoną temperaturę oraz powiększone węzły chłonne, może być konieczne przeprowadzenie diagnostyki w kierunku zapalenia oczodołu.

W niektórych przypadkach gradówka ustępuje samoistnie. W ramach domowego leczenia, pacjent powinien stosować ciepłe kompresy oraz delikatny masaż powieki. Jednak przy przewlekłym przebiegu, konieczne bywa zastosowanie kropli lub maści z antybiotykiem lub sterydem. Ważne jest, aby przy aplikacji kropli unikać kontaktu aplikatora z okiem, a po ich podaniu kilkakrotnie zamrugać, by preparat równomiernie rozprowadził się na powierzchni oka. Maść z antybiotykiem nakłada się cienką warstwą na brzeg powieki co 6–8 godzin. Jeśli leczenie farmakologiczne nie przynosi efektu, lekarz może zaproponować usunięcie gradówki chirurgicznie. Jeśli u pacjenta wystąpią gorączka, powiększone i tkliwe węzły chłonne lub inne oznaki infekcji, lekarz może zalecić antybiotykoterapię ogólną.

Leczenie gradówki jest zalecane, gdy na powiece pojawia się niewielki guzek, który początkowo może wywoływać łagodny dyskomfort i podrażnienie. W miarę rozwoju, zmiana ta powoduje obrzęk i zaczerwienienie powieki oraz może stać się bolesna. Chociaż zazwyczaj gradówka nie wpływa na ostrość widzenia, w niektórych przypadkach ucisk na gałkę oczną może prowadzić do chwilowych zniekształceń obrazu. W późnym etapie, kiedy guzek twardnieje i tworzy się ropień, zalecana bywa interwencja chirurgiczna.